Gelişimsel
Derecelendirme Ölçekleri
Gelişimsel kontrol listelerine çok
benzeyen, ancak bazı ufak farkları olan bir diğer ölçme-değerlendirme aracı da
“gelişimsel derecelendirme ölçekleridir. Gelişimsel derecelendirme ölçekleri de
aynı kontrol listeleri gibi, çocukların belirli gelişim alanlarından nasıl
geçtiklerini, neleri yapabildiklerini/ yapamadıklarını görebilmemiz açısından
kullanabileceğimiz araçlardır.
Derecelendirme ölçeklerini, kontrol
listelerinden ayıran en önemli özellik; çocuğun davranışlarını derecelendirerek
ölçmemizi sağlamasıdır.
Yani, çocuğun davranışlarını sadece
kontrol etmek amacıyla yapıp yapamadığına bakmak değil, davranışın derecesini,
sıklığını, özellikle hangi zamanlarda yapıldığını görebilmemiz açısından
kullanılır.
Derecelendirme ölçekleri dediğimizde
iki farklı ölçekten bahsedebiliriz. Bunlardan biri, sayısal derecelendirme
ölçekleridir. Sayısal ölçeklerde, belirlenen derecelendirmelerin her birine bir
numara verilir ve değerlendirme buna göre yapılır. En kolay kullanılan
değerlendirme ölçeğidir. Grafik ile derecelendirme ölçeği de genelde okulöncesi
eğitiminde kullanılan grafik yüz şekillerinden yola çıkılarak işaretlenen
değerlendirmeleri ifade eder. Aşağıda daha kullanışlı olan sayısal
derecelendirme ölçeği örneği paylaşılmıştır.
Derecelendirme Ölçeği Örneği (Bireysel)
Okulu:
Sınıfı:2
Gelişim
ve Öğrenme Alanı: Hareket Yetkinliği
Adı Soyadı: Tanju
Tezcan
Öğretmen: Tuncay
Ünallı
0: Çok zayıf
1: Zayıf 2: Orta 3: İyi 4: Çok iyi
|
ÖLÇÜTLER
DÜZEY
|
|||||
|
Yer
değiştirme hareketlerini artan bir doğrulukta yapar
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
Dengeleme hareketlerini artan bir doğrulukta yapar
|
|
|
|
|
|
|
Nesne kontrolü gerektiren hareketleri artan bir doğrulukta yapar
|
|
|
|
|
|
|
İki veya daha fazla hareket birleştirerek artan doğrulukta
uygular
|
|
|
|
|
|
|
Temel ve birleştirilmiş hareket becerilerini içeren eşl ve küçük
gruplarda basit kurallı oyunlar oynar
|
|
|
|
|
|
|
Verilen ritm ve müziğe uygun bireysel ve grupla dans eder.
|
|
|
|
|
|
Bazı gelişim alanlarını incelerken,
kontrol listelerini kullanmak yerine, derecelendirme ifadelerini kullanmak öğretmenler
için daha işlevsel olabilir. Çünkü kontrol listesinde bir davranışın sadece
görüldüğü ya da görülmediği bilgisi verilirken; derecelendirme ölçeğinde o
davranışın ne sıklıkla görüldüğü hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Ya da gözlem
raporu gibi açık uçlu bir araç kullanmaktansa, çocuğun davranışları hakkında öğretmene
ipucu verebilecek ifadelerden oluşturulmuş bir ölçek kullanmak daha hızlı ve
kolay olacaktır. Yine de öğretmenin yaptığı detaylı bir gözlem varsa, daha
sonra herhangi bir zamanda, bu gözlemdeki bilgiler bir değerlendirme ölçeğine
kolaylıkla dökülebilir.
Öğrenilmesi, anlaşılması ve
geliştirilmesi kolay olan değerlendirme araçlarından birisidir. Öğretmenler
ilgi duymaları halinde biraz zaman ve emek harcayarak bu ölçme araçlarının
hazırlanması, kullanılması ve değerlendirmesi konusunda çok rahat bir şekilde
beceri sahibi olabilirler.
Ölçme değerlendirme konusunda son
söz, bir eğitimcinin öğrettiğini ne ölçüde öğretip öğretmediği kadar, özellikle
çocukların ne ölçüde gelişim sağlayıp sağlamadıklarının belgeli olarak ortaya
koyulması yani kayıt altına alınması bir öğretmen için işinin en önemli
gereklilik ve yeterliliklerinden birisidir.
Çocukları üstün körü ve gündelik bir
şekilde izlemek, gözlemlemek yerine onlardaki gelişimi ve değişimi kayıt altına
almak, öğretmene “mesleki yeterlilik farkındalığı” açısından inanılmaz ölçüde
yarar sağlayacaktır. Bunun yanı sıra ölçme değerlendirme araçlarının
kullanılması işin doğası gereği gerçekleştirilen işin planlı yürütülmesi
gerekliliğini de sağlayacağından oyun ve fiziki etkinlikler dersi daha ciddi,
daha güvenli ve daha işlevsel bir ders niteliğine kavuşacaktır.
|
Derecelendirme
Ölçeği Gözlem Formu Örneği (Gruplandırılmış)
Okulu:
Sınıfı:
4
Gelişim Alanı:
Oyun ve Fiziki Etkinlikler Dersi Program Çıktıları
Öğretmen:
|
|
|||||||
|
|
Çok İyi (4)
İyi (3)
Orta (2)
Yetersiz (1)
Çok Yetersiz (0)
|
Temel Hareket
Becerilerini oyun ve etkinliklerde kullanır
|
Hareket
becerileri ile ilgili kavramları kullanır
|
Oyun ve
hareket stratejilerini – taktiklerini kullanır
|
Sağlıklı
olmak ve sağlığını geliştirmek için oyun ve etkinliklere düzenli olarak
katılır
|
Oyun ve
etkinliklerde kendini tanıma, başa çıkma,, sorumluluk, güven ve zaman
yönetimi becerileri geliştirir
|
Oyun ve
etkinliklerde iletişim becerileri, işbirliği, sosyal sorumluluk, liderlik,
farklılıklara saygı özelliklerini geliştirir
|
Oyun ve
etkinliklerde deneyimlerini problem çözme, hedef belirleme, plan yapma gibi
süreçlerde kullanır.
|
|
Sıra
|
Adı Soyadı
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
AKAN KURAY
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
ÇAĞLAR KANIK
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
ORHAN AY
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
YAŞAR GÜN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
GÜVEN AĞRI
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
İLHAN KAYA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
EMİN CESUR
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
EYLEM ALAGÖZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9
|
SEMİH İNAN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10
|
HALİL DURU
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11
|
DOĞAN KAPLAN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12
|
SİNAN YAVUZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13
|
AHMET SEVER
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14
|
KAYA YALIM
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15
|
HARUN BOZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16
|
AZİZ DURSUN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17
|
BEKİR MELİK
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18
|
EMRE AĞAN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19
|
EREN AKAY
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DERECELENDİRME
ÖLÇEĞİ GÖZLEM FORMU ÖRNEĞİ
Okul:
Sınıf:1,2,3 (Farklı
sınıf düzeyleri için kullanılabilir)
Gelişim ve
Öğrenme Alanı: Hareket Yetkinliği
Öğretmen: Yüksel
Gayretli
|
||||||||||||||||
|
|
Ölçütler
İsim
|
YER
DEĞİŞTİRME HAREKETLERİ
|
DENGELEME
HAREKETLERİ
|
NESNE
KONTROLÜ GEREKTİREN HAREKETLER
|
TOPLAM
PUAN
|
YÜZDE
|
NOT
|
|||||||||
|
YÜRÜME BECERİLERİ
|
KOŞMA BECERİLERİ
|
ATLAMA, SIÇRAMALI ATLAYIŞ BECERİLERİ
|
YUVARLANMA, TIRMANMA BECERİLERİ
|
BAŞLAMA DURMA, ATLAMA KONMA BEC.
|
DÖNME BECERİLERİ
|
EĞİLME, ESNETME , AĞIRLIK AKTARMA ,
SALINIM BECERİLERİ
|
SABİT KONUMDA DURUŞ, KONUMUNU
KORUYUŞ BECERİLERİ
|
ATMA, TUTMA , FIRLATMA, YÖN VERME
VURMA BECERİLERİ
|
BASTIRMA, YUVARLAMA, ÇEVİRME BECERİLERİ
|
İTME ÇEKME BECERİLERİ
|
VOLE, RAKETLE VURMA BECERİLERİ
|
|||||
|
1
|
Taşkın Ece
|
3
|
2
|
1
|
2
|
3
|
3
|
2
|
2
|
3
|
3
|
2
|
3
|
29
|
80,5
|
4
|
|
2
|
Efe Polat
|
3
|
2
|
2
|
1
|
2
|
3
|
3
|
1
|
3
|
3
|
2
|
3
|
28
|
77,7
|
4
|
|
3
|
Ali Güneş
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
2
|
3
|
2
|
2
|
2
|
2
|
31
|
86,1
|
5
|
|
4
|
Anday An
|
2
|
2
|
2
|
2
|
3
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
25
|
69,4
|
4
|
|
5
|
Ezel Ortaç
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
36
|
100
|
5
|
|
6
|
Anıl Yılmaz
|
2
|
3
|
3
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
1
|
3
|
2
|
2
|
26
|
72,2
|
4
|
|
7
|
Sezer İnal
|
2
|
2
|
3
|
3
|
3
|
2
|
2
|
3
|
2
|
3
|
3
|
2
|
30
|
83,3
|
4
|
|
8
|
Ulvi Saral
|
3
|
2
|
3
|
2
|
3
|
3
|
3
|
2
|
3
|
2
|
3
|
3
|
32
|
88,8
|
5
|
|
9
|
Ata Yağmur
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
36
|
100
|
5
|
|
10
|
Zeki Çiçek
|
2
|
2
|
2
|
1
|
2
|
3
|
3
|
2
|
3
|
3
|
3
|
2
|
28
|
77,7
|
4
|
3: Çok başarılı, 2: Başarılı, 1: Geliştirilebilir Değerlendirme: Yüzdelik puanın 5
üzerinden nota dönüştürülmesi şeklindedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder